Η Διανοητική Ιδιοκτησία (Intellectual property, IP) αφορά την νοµική προστασία εφευρέσεων, σχεδίων και δηµιουργικής δουλειάς. Οι τέσσερις βασικοί τύποι δικαιωµάτων IP είναι ευρεσιτεχνίες (patents), δικαιώµατα δηµιουργού (copyright), σχέδια (designs) και εµπορικά σήµατα (trademark). Συνήθως η µεταφορά και διάχυση τεχνολογίας από τα πανεπιστήµια γίνεται µε τη δηµιουργία ενός φακέλου ευρεσιτεχνιών και πνευµατικών δικαιωµάτων µε στόχο την προβολή τους στην κοινωνία.
Τα Δικαιώµατα Διανοητικής Ιδιοκτησίας (Intellectual property rights, IPR) αποτελούν ειδικευµένα νοµικά δικαιώµατα τα οποία προστατεύουν τα προϊόντα της ανθρώπινης διανοίας. Τα IPR µπορούν να χωριστούν σε τέσσερις βασικές κατηγορίες.
Δίπλωµα Ευρεσιτεχνίας (πατέντα)
Αποτελεί ένα νοµικό τίτλο προστασίας ο οποίος εκχωρείται για διάστηµα 20 ετών (το χρονικό διάστηµα δεν είναι το ίδιο σε όλες τις χώρες) στον εφευρέτη ή στην οµάδα συνδικαιούχων. Ο εφευρέτης είναι υποχρεωµένος να περιγράψει την εφεύρεση και να πληρώσει την προβλεπόµενη συνδροµή στο γραφείο ευρεσιτεχνιών. Η δυνατότητα για χορήγηση διπλώµατος ευρεσιτεχνίας χάνεται αν δηµοσιευθεί ή ανακοινωθεί δηµόσια η ιδέα πριν καταχωρηθεί η αίτηση διπλώµατος ευρεσιτεχνίας.
Δικαιώµατα δηµιουργού (copyright)
Τα δικαιώµατα δηµιουργού (copyright) αφορούν κυρίως λογοτεχνικά έργα, καλλιτεχνικά έργα, ηχογραφήσεις ήχου και βίντεο, καθώς και µεταδόσεις εκποµπών. Η χρήση δικαιωµάτων (copyright) είναι ο συνηθέστερος τρόπος και για την προστασία λογισµικού, παρόλο που το λογισµικό µπορεί να είναι αντικείµενο διπλώµατος ευρεσιτεχνίας αν αποτελεί λειτουργικό µέρος µιας εφεύρεσης. Στην περίπτωση επιστηµονικών δηµοσιεύσεων σε περιοδικά ή ανακοινώσεων σε συνέδρια ο συγγραφέας ή συγγραφείς εκχωρούν τα δικαιώµατα στον εκδοτικό οίκο ή τον οργανισμό που διοργανώνει το συνέδριο. Τα δικαιώµατα δηµιουργού (copyright) υφίστανται αυτόµατα χωρίς να απαιτείται η διαδικασία αιτήσεως και έχουν ισχύ 70 έτη µετά το θάνατο του δηµιουργού.
Δικαιώµατα σχεδίων
Ως σχέδιο ή βιοµηχανικό σχέδιο θεωρείται η στην εξωτερικά ορατή εικόνα του συνόλου ή ενός µέρους ενός βιοµηχανικού ή βιοτεχνικού προϊόντος, η οποία προκύπτει από τα ιδιαίτερα τεχνικά χαρακτηριστικά του (π.χ. γραµµή, σχήµα, χρώµα, υλικό, κόστος, κλπ.).
Εµπορικό σήµα
Το εµπορικό σήµα αφορά ένα σήµα ή άλλο χαρακτηριστικό σχέδιο το οποίο εφαρµόζεται ή σχετίζεται µε προϊόντα ή υπηρεσίες χωρίς να απεικονίζει το προϊόν ή την υπηρεσία.